16.4. Сенка на небесната стварност
„Нека Ми изградат Светилиште, за да можам да престојувам меѓу нив.“
2. Мојсеева 25,8
Шаторот за состанок или Светилиштето бил минијатурен модел на Христовиот небесен стан. Во него се одвивало секојдневно симболично откупување на грешниците од осудата на гревот. Сите упатства за градење на својот Шатор на Земјата Христос му ги дал на Мојсеја со следните зборови: „Нека Ми изградат Светилиште, за да можам да престојувам меѓу нив“ (2. Мојсеева 25,8). Светилиштето се состоело од оградено предворје и од две одделенија. Првото одделение се викало светиња, а второто светиња над светињите.
За да го изгради, Мојсеј добил на Синајската гора слика или модел на Шаторот, како „и образецот на сите предмети во неа“ (2. Мојсеева 25,9). Овој земен Шатор бил копија на „поголемо и посовршено светилиште, неракотворено, односно не онакво какво што се прави на земјата“ (Евреите 9,11). Под Мојсеево надгледување е подигнат Божјиот шатор на Земјата кој архиѓаконот Стефан го нарекол „Црква во пустината“ (Дела на апостолите 7,38).
Во Стариот завет шеснаесет глави на Библијата се занимаваат со градењето на Божјиот шатор, додека целата Трета книга Мојсеева му е посветена на богослужбениот церемонијал. Во Новиот завет Посланието до Евреите се занимава исто така со овој предмет. Во него е откриена вистинската смисла на илустрациите и на симболите на старозаветното богослужение. Тоа го објавувало Исуса Христа како принесувач и како жртва, како цар и како првосвештеник. Во Христовиот шатор на Земјата како и на небото свети патот за човечкиот откуп. „Боже, Твојот пат е свет“ (Псалм 77,13), извикнал царот Давид посматрајќи ја светоста на христовиот пат на откупување во неговата земна Црква.
Богослужението во „Црквата во пустината“ а подоцна во Соломоновиот храм во Ерусалим, претставувало посреднички систем на човековиот откуп. Олтарот бил центар на богослужението, а жртвеното јагне било симбол на верата во жртвата на Божјето Јагне. Светот треба да ја научи големата вистина дека „платата, што ја дава гревот, е смрт“ (Римјаните 6,23) и дека „без пролевање крв нема проштавање“ (Евреите 9,22).
Секое утро и вечер свештениците принесувале на жртва „без прекин“ (2. Мојсеева 29,38) по едно избрано јагне од една година. Оваа „секојдневна“ или „непрестајна“ жртва претставувала гаранција на Божјата милост кон грешникот и постојана можност за покривање на гревовите. Христос умрел на крстот точно во времето на вечерната жртва во Храмот. Тоа не било случајно. Откупителната моќ на Христовата жртва е потполна и непрекината. Гледајќи на овие секојдневни жртви како слика на Исуса Христа кој ќе умре за неговите гревови, грешникот во Израел исто така принесувал своја жртва. Со својата жртва ги признавал сите свои гревови и покажувал вера дека Христовата крв го откупува. Упатството за тоа гласело: „И ако некој од народот згреши и не сакајќи направи нешто што Господ забранил да се прави, виновен е… тогаш нека принесе дар свој… поради гревот што го направил; и нека ја стави раката своја врз главата од жртвата за грев, и нека се заколе козата како жртва за грев… па ќе му биде простено“ (3. Мојсеева 4,27-31).
Крвта на жртвата што се принесувала за гревовите на „целата заедница“ (4,13), свештеникот ја внесувал во светињата и со неа ги мачкал роговите на златниот кадилен олтар. Со тоа свештеникот посредувал меѓу своите браќа и Господа.
Меѓу жртвениот олтар во предворјето и светињата стоел мијалник. Во него се наоѓала вода со која свештениците ги миеле рацете и нозете пред да влезат во светињата. Оваа вода во мијалникот не е сметана за „света вода“. Таа била само симбол на чистотата на душата од последиците на гревот. Секој морал да ја научи големата лекција дека само оној што е чист може да има заедница со Бога.
Во самата светиња немало ниеден прозорец. Во неа гореле седум светилки од седумкрак златен свеќник. Како единствен извор на светлина во светињата, свеќникот бил симбол на Исуса Христа како единствена светлина што „го осветлува секој човек што доаѓаше во светов“ (Јован 1,9). Од другата страна стоела маса со дванаесет лебови кои свештениците ги заменувале со нови лебови секоја сабота (3. Мојсеева 24,5.8). И овој леб бил симбол на Исуса Христа, зашто Христос бил „живиот леб што слезе од небото“ (Јован 6,51).
Меѓу светињата и светињата над светињите се спуштала тешка непроѕирна завеса пред која стоел кадилен олтар. Секое утро и вечер се издигнувал од него мирис на темјан како симбол на молитвата (Откровение 5,8). Тој се ширел далеку над населбата и претставувал Божјиот повик на утринска и вечерна молитва.
Најсветиот дел од шаторот бил светињата над светињите. Во неа се наоѓал ковчег обложен со злато однатре и однадвор. Во самиот ковчег се чувани Десетте заповеди како основа на Божјиот завет со неговиот народ. Биле напишани со Божји прст на две камени плочи. Поклопецот на ковчегот на заветот бил направен од една масивна плоча чисто злато и претставувал седиште на милоста или Помирувалиште. Тој бил слика на Божјата милост која ги покрива (проштава) нашите гревови.
Од тоа место на ковчегот Христос разговарал со својот народ, „озгора над поклопецот, меѓу двата херувима“ (2. Мојсеева 25,22). Од двата краја на златниот поклопец се издигнувале два ангела од леано злато во став на најдлабоко размислување за длабината на Божјата љубов што ги покрива гревовите на секој покајник.
Во светињата над светињите еднаш годишно се одвивало завршно богослужение за чистење на сите гревови симболично внесени во светињата. Таа служба ја вршел само првосвештеникот на Денот на помирувањето или очистувањето. Овој ден се сметал за суден ден. Со крвта на закланото животно првосвештеникот го прскал златниот поклопец на Помирувалиштето, под кој се наоѓал Божјиот закон како големо мерило на правдата и судот.
Апостол Павле во симболите и сликите на старозаветното богослужение го препознал Исуса Христа. Видел дека Тој „ги очисти нашите гревови“ и седнал „од десната страна на престолот на Севишниот во висините… да биде милостив и верен првосвештеник пред Бога, за да ги очисти гревовите на народот“ (Евреите 1,3; 2,17).
Кога апостол Павле го видел во вистинска светлина Христовиот пат во неговата Црква за откуп на човекот, извикнал восхитено: „О, длабочино на богатство, мудрост и знаење Божјо! Колку се несфатливи Неговите судови и неистражливи Неговите патишта! Зашто, кој ја познал мислата Господова?“ (Римјаните 11,33.34).
„Мислата Господова“ ја познава оној што гледа во Христа свој Откупител во неговата црква на Небото.